XX Sympozjum Odonatologiczne
w Schodnie

Wdzydzki Park Krajobrazowy
30 maja — 2 czerwca 2024 r.


Na podstawie materiałów opracowanych przez Annę Rychłą, Agnieszkę Tańczuk i Adama Tarkowskiego opatrzone zostało zdjęciami: Pawła Bojara, Pawła Buczyńskiego, Bogusława Daraża, Anny Rychłej i Agnieszki Tańczuk.
Mapka wykonana na podkładzie: Wdzydzki Park Krajobrazowy 2021. Torfowiska od A do Z. Pomorski Zespół Parków Krajobrazowych, Oddział Wdzydzki Park Krajobrazowy, Kościerzyna. Kwadratami UTM 10x10 km oraz lokalizacją odwiedzanych stanowisk mapę uzupełniła Ewa Miłaczewska.



Czwartek 30 maja 2024 r.

W tym roku organizatorami Sympozjum z ramienia Sekcji Odonatologicznej byli: Paweł Buczyński, Agnieszka Tańczuk i Adam Tarkowski przy ścisłej współpracy z pracownikami Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego. Miejscem obrad i zarazem naszą bazą wypadową została Zielona Szkoła Pomorskiego Zespołu Parków Krajobrazowych w Schodnie (kaszub. Schódno) — obiekt doskonale wyposażony w infrastrukturę konferencyjną, edukacyjną i noclegową, fantastycznie sprawdził się podczas sympozjum.
W czwartek 30 maja uczestnicy Sympozjum zaczynają się meldować na miejscu, nie ma w tym dniu żadnych zajęć, ale z przyjemnością spotykają się po długim niewidzeniu.


 
Budynek Zielonej Szkoły widoczny od strony ulicy.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Są tu również inne budynki i zacienione oczko wodne.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.


Piątek 31 maja 2024 r.

W piątek po śniadaniu wysłuchaliśmy wykładu Pana Andrzeja Penka — kierownika Wdzydzkiego Paku Krajobrazowego, który opowiedział nam o walorach tego obszaru oraz pokazał mnóstwo ciekawych projektów przyrodniczych realizowanych przez pracowników WPK na tym terenie.
Po prelekcji rozpoczęliśmy część terenową, aby naocznie się przekonać o walorach przyrodniczych tego terenu i oczywiście poszukać ważek.


 
Pan Andrzej Penk wygłasza referat „Walory przyrodnicze Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego”.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Tym samym XX Sympozjum Odonatologiczne uważamy za otwarte.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Mapa Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego — odwiedzane stanowiska na tle siatki kwadratów UTM.

Stanowisko nr 1 to użytek ekologiczny „Żabińskich Błoto” (kaszub. „Żôbinsczich Błoto”).
Wiedzeni doświadczeniem z poprzednich zjazdów — przed wejściem na pierwsze stanowisko robimy zdjęcie grupowe.

Na zdjęciu (prawie) wszyscy uczestnicy Sympozjum — od lewej:
stoją: Marek Orlikowski (WPK), Andrzej Penk (WPK), Ryszard Orzechowski, Maja Greinke (WPK), Grażyna Sadowska (WPK), Aneta Libera (Zielona Szkoła), Robert Żóralski, Anna Sieracka (WPK), Paweł Bojar, Konrad Wiśniewski, Alicja Miszta, Grzegorz Tończyk, Bogusław Daraż, Paweł Czechowski, Joanna Roczyńska, Adam Tarkowski, Paweł Buczyński,
siedzą: Adam Juraszczyk, Ewa Rauner–Bułczyńska, Krystian Ołdak, Milena Stefaniak, Agnieszka Tańczuk, Katarzyna Jasnosz, Alicja Dubicka–Czechowska, Anna Rychła, Katarzyna Rosiak–Stepa.
(foto Aleksandra Struk)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Jest to śródleśne oczko wodne z rozległym mszarem torfowcowym — cenny obszar florystyczny planowany do ochrony w formie rezerwatu.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Płytka, przybrzeżna część zbiornika.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Jakaś ważka siedzi na łodydze wełnianki: Pani Aneta Libera ją obserwuje, Kasia Jasnosz fotografuje, Agnieszka Tańczuk sprawdza w aparacie, Pan Andrzej Penk już notuje, a Adam Tarkowski nadzoruje.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Każdy stosuje własne metody prowadzenia obserwacji, Krystian Ołdak śmiało wchodzi do wody i szuka larw. Scena trochę jak z filmu „Noce i dnie”, brak tylko nenufarów...
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

jpg  
Alicja Miszta zbiera dane zgodnie ze swoją dewizą, że „...za ważkami się nie biega, na ważki się czeka...”. W pewnym oddaleniu towarzyszą jej Grzegorz Tończyk i Konrad Wiśniewski.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Pracownicy Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego nad wodą czuwają nad bezpieczeństwem grupy obserwatorów i przyrody.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Stanowiska nr 2 i 3 użytek ekologiczny „Wesków Bagna” (kaszub. Wësków Bagna) — kolejny obszar planowany do ochrony rezerwatowej.

 
Zbiornik położony w części północnej traktujemy jako odrębne stanowisko nr 2.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Użytek ekologiczny „Wesków Bagna” (Wësków Bagna) — stanowisko nr 3.
(Fot. Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Niezwykle piękne miejsce, więc spędzamy na nim więcej czasu, niż planowaliśmy. Wyniki obserwacji też są imponujące — mamy stanowisko ze wszystkimi gatunkami zalotek!
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Grupa obserwatorów penetrujących w poszukiwaniu ważek roślinność nadbrzeżną po drugiej stronie zbiornika.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Tymczasem na niebie pojawiało się coraz więcej chmur, aż w końcu słońce całkiem się za nimi skryło. W oczekiwaniu na poprawę pogody przechodzimy na następne stanowisko nr 4, którym jest rzeka Wda na wypływie z Jez. Schodno.

 
Rzeka Wda poniżej jeziora Schodno.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Skupiamy się na strefie brzegowej, gdzie można znaleźć sporo wylinek.
(foto Agnieszka Tańczuk)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

W końcu czas wracać — czekają nas przecież jeszcze obrady!

 
Robimy krótkie podsumowanie prac terenowych i dziękujemy pracownikom WPK za wspaniałą asystę!
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Zbieramy się w sali konferencyjnej, by teraz posłuchać nowości w świecie odonatologicznym.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Moderatorem sesji jest Adam Tarkowski — prezes Sekcji Odonatologicznej, który oprócz spraw formalnych ma dla każdego uczestnika niepowtarzalny prezent z okazji 20. Sympozjum!
(foto Agnieszka Tańczuk)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Są to: koszulka z nadrukiem naszego Sympozjum, pendrive w drewnianej otoczce, lupa — przyda się w terenie oraz materiały sympozjalne wraz z certyfikatem uczestnictwa zapakowane w praktyczny woreczek.
(foto Agnieszka Tańczuk)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.


 
Sesję naukową rozpoczyna Paweł Buczyński, który wraz z Grzegorzem Tończykiem podjęli się podsumowania stanu wiedzy o ważkach na obszarze Borów Tucholskich. Z prezentacji dowiadujemy się, że jest to jeden z najcenniejszych obszarów w Polsce zasługujący w całości na ochronę.
(foto Agnieszka Tańczuk)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Następnie wystąpił Krystian Ołdak z referatem „"Second hand?" O wykorzystywaniu wylinek ważek (Odonata) przez inne bezkręgowce”, a konkluzja była taka, że wylinki mogą służyć bardzo szerokiej grupie innych zwierząt bezkręgowych, jednak wciąż jest niezwykle mało informacji na ten temat.
(foto Agnieszka Tańczuk)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
... i tu następuje przerwa na reklamę: Ania Rychła krótko, aczkolwiek treściwie, zachwala miejsce Sympozjum planowanego w przyszłym roku. Adam Tarkowski już się rozmarzył, a wzrok Pawła Buczyńskiego jest jednoznaczny: będzie ciekawie...
(foto Agnieszka Tańczuk)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Ostatni referat dzisiejszej sesji to dla nas inspirująca nowość: Pan Henryk Duszyński-Karabasz wygłosił referat pt. „Rosyjskie i ukraińskie nazwy ważek Ukrainy”, w którym uzmysłowił nam, że nazewnictwo ważek może być równie różnorodne jak grupa tych owadów — arcyciekawa analiza!
(foto Agnieszka Tańczuk)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Po tej solidnej uczcie dla umysłu, koniecznie musimy też dać coś ciału.

 
Od tej pory zaczyna się prawdziwa rozpusta: najpierw pyszna kolacja, a następnie Adam z kolejną niespodzianką ...wielkim czekoladowo-ajerkoniakowo-bitośmietanowo-owocowym tortem! Mniam!
(foto Agnieszka Tańczuk)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Czyż nie wygląda smakowicie? Pierwsze „X” schowały się za rulonikami, ale nie ma się czym przejmować, bo one i tak zaraz znikną na zawsze w naszych brzuszkach.
(foto Agnieszka Tańczuk)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
O!... Właśnie tak!
(foto Agnieszka Tańczuk)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Ale zaraz... Adam oferuje na drugi deser — kiełbaski z ogniska. Ryszard Orzechowski łapie się za głowę, Grzegorz Tończyk przyjmuje ze spokojem, Bogusław Daraż zażywa środek na szybsze trawienie, Paweł Czechowski robi miejsce poprzez rozciąganie, a Ania Rychła ukradkiem upycha resztki tortu. Damy radę!
(foto Agnieszka Tańczuk)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.


Sobota 1 czerwca 2024 r.

Trzeci dzień Sympozjum rozpoczynamy wyjściem w teren.

Pierwszym punktem jest stanowisko nr 5rzeka Wda przy leśniczówce Płocice (kaszub. Wda ad Leÿn. Pêocice).
(foto Paweł Buczyński)

 
Rzeka Wda płynie poprzez liściasty las.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Bogusław Daraż pokazuje uczestnikom szklarnika leśnego, który zasiedla wody tej rzeki.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Brodzimy w wodzie w poszukiwaniu larw i wylinek szklarnika leśnego.
(foto Bogusław Daraż)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Wędrówka w górę rzeki Wdy.
(foto Bogusław Daraż)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Kolejnym punktem obserwacyjnym stanowisko nr 6 to bezodpływowe jezioro Motowęże otoczone malowniczym bagnem.

 
Wędrujemy nad Motowęże. Według Słownika języka polskiego pod red. Doroszewskiego: motowąz to rodzaj sieci rybackiej, długi sznur połączony z całym szeregiem sznurów opatrzonych haczykami, służy do połowu węgorzy i innych ryb dennych.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Motowęże to śródleśne jeziorko z wąskim okrajkiem z mszarem turzycowym — kiedyś Paweł Buczyński obserwował tu iglicę małą.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Idziemy brzegiem rozglądając się.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Obchodzimy całe jeziorko, jednak iglicy małej nie ma.
(foto Bogusław Daraż)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Tuż obok jest drugi zbiornik z rozległym i płytkim szuwarem turzycy nitkowatej, ale tu jej też nie obserwujemy.
(foto Anna Rychła)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Jeszcze krótki odpoczynek i ruszamy dalej.
(foto Bogusław Daraż)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Kolejne punkty znajdują się w pobliżu osady Joniny Duże (kaszub. Wiôldżé Jóninë).

 
Strumień przy jeziorku z torfowiskiem — stanowisko nr 7.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
W ramach pewnej rekompensaty możemy podziwiać Jezioro Wdzydze (kaszub. Wdzydzczé Jezoro) z punktu widokowego, w pobliżu którego prowadzimy obserwacje ważek — stanowisko nr 8.
(foto Agnieszka Tańczuk)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Ostatnim punktem odwiedzanym w ramach Sympozjum jest stanowisko nr 9użytek ekologiczny lobeliowe Jezioro Drzędno
położone tuż za granicą Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego.

 
Jezioro Drzędno — jest to jezioro lobeliowe, gdzie mamy nadzieję zobaczyć tę roślinę i przy okazji poobserwować ważki.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Lobelia zostaje szybko namierzona — jej charakterystyczne kępki czasem pływają po powierzchni wody. Tę roślinkę „sadzimy” z powrotem w osadach jeziornych.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

To było ostatnie stanowisko oglądane wspólnie przez uczestników Sympozjum. Po jego zakończeniu udający się do domów Koleżanki i Koledzy odwiedzali jeszcze inne miejsca i robili tam obserwacje ważek. Wyniki tych obserwacji obiecali udostępnić do naukowego artykułu, który ukaże sie w czasopiśmie „Odonatrix”.


Nad jeziorem zawisły jednak burzowe chmury i nie chcą się rozwiać. Postanawiamy więc wrócić do ośrodka na sesję referatową.
(foto Agnieszka Tańczuk)

 
Sesję rozpoczyna Marysia Gołąb z wystąpieniem pt. „Stres oksydacyjny ważki w szerokim gradiencie geograficznym”, które przygotowała wraz z mężem Szymonem Śniegulą.
Finansowanie badań:
- SŚ: Narodowe Centrum Nauki, nr grantu 2019/33/B/NZ8/00521
- SŚ, MJG: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Nikola Góral i Piotr Mikołajczuk nie mogli przybyć osobiście na Sympozjum, lecz przygotowali dla nas prezentację pt. „Tężnice (Ischnura spp.) — ważki o imponujących zdolnościach dyspersyjnych”.
(foto Agnieszka Tańczuk)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Kolejnym prelegentem jest Szymon Śniegula z referatem pt. „Bieżący i opóźniony wpływ stresów środowiskowych na cechy tężnicy wytwornej” opracowanym przez zespół: Szymon Śniegula, Robby Stoks, Maria J. Gołąb.
Finansowanie badań:
- SŚ: Narodowe Centrum Nauki, nr grantu 2019/33/B/NZ8/00521
- SŚ, MJG: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
W ostatnim referacie pt. „Ważki Cypru — przegląd obserwacji z Międzynarodowego Kongresu Odonatologicznego” przygotowanym przez Agnieszkę Tańczuk możemy obejrzeć wiele nowych dla nas gatunków zaobserwowanych przez Agnieszkę na Cyprze.
(foto Paweł Bojar)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Dzień kończymy ogniskiem, przekąskami i rozmowami do późnych godzin wieczornych. Jutro czeka nas powrót do domu. Rano po śniadaniu wymeldowujemy się z ośrodka i wyruszamy do domów. Jeszcze raz dziękujemy organizatorom i naszym gospodarzom za wspaniałe spotkanie. Rozstanie zawsze jest przykre, ale już wiemy, że spotkamy się za rok.


   

Ważki w obiektywach uczestników Sympozjum we Wdzydzkim Parku Krajobrazowym
stwierdzono 35 gatunków — tu zdjęcia niektórych z nich
 
 
 
Zalotka torfowcowa (Leucorrhinia dubia) samiec napotkany na Zabińskich Bagnach — stanowisko 1.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Zalotka większa (Leucorrhinia pectoralis), samiec na Zabińskich Bagnach — stanowisko 1.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
 
 
Zalotka białoczelna (Leucorrhinia albifrons), młodziutki samiec na Zabińskich Bagnach — stanowisko 3.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Zalotka spłaszczona (Leucorrhinia caudalis), samiec na Wesków Bagnach — stanowisko 3.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
 
 
Samiec ważki rudej (Libellula fulva) na Wesków Bagnach — stanowisko 3.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Samiec zaczepiający kopulującą parę ważki rudej (Libellula fulva) na Wesków Bagnach — stanowisko 3.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
 
 
Samica ważki czteroplamej (Libellula quadrimaculata) na Wesków Bagnach — stanowisko 3.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Samiec szklarki zielonej (Cordulia aenea) nad Wdą poniżej Jeziora Schodno — stanowisko 4.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
 
 
Larwa trzepli zielonej (Ophiogomphus cecilia) w rzece Wda koło Leśniczówki Płocice — stanowisko 5.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Wylinka szklarnika leśnego (Cordulegaster boltonii) nad rzeką Wda koło Leśniczówki Płocice — stanowisko 5.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
 
 
Samiec szklarnika leśnego (Cordulegaster boltonii) nad rzeką Wda koło Leśniczówki Płocice — stanowisko 5.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
samiec świtezianki błyszczącej (Calopteryx splendens) nad rzeką Wda koło Leśniczówki Płocice — stanowisko 5.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
 
 
Gadziogłówka pospolita (Gomphus vulgatissimus) samiec napotkany koło zbiornika Motowęże — stanowisko 6.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Gadziogłówka pospolita (Gomphus vulgatissimus) samica napotkana koło osady Joniny Duże nad Jeziorem Wdzydze koło punktu widokowego — stanowisko 8.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.