XV Sympozjum Odonatologiczne
w Słowińskim Parku Narodowym

Smołdzino, 23-26 sierpnia 2018 r.

opatrzone zdjęciami: Olgi Antczak-Orlewskiej, Pawła Buczyńskiego, Bogusława Daraża, Adama Tarkowskiego, Grzegorza Tończyka,
Juliusza Samoląga i Ewy Miłaczewskiej — autorki relacji.


 
Wydmy na Mierzei Gardnieńskiej (foto Olga Antczak-Orlewska)
 
 

XV Sympozjum Odonatologiczne PTE odbyło się w Smołdzinie w Słowińskim Parku Narodowym. Podczas Sympozjum mieliśmy spotkanie z pracownikami Parku i z osobami zainteresowanymi ważkami (m.in. z Parku Krajobrazowego Dolina Słupi oraz przewodnikami turystycznymi), którzy po wysłuchaniu przygotowanej dla nich prezentacji odbyli wycieczkę nad pobliską rzekę Łupawę i mieli okazję obejrzeć ważki w terenie. Piątek i sobota były dniami właściwych obrad, sesji referatowych i wycieczek terenowych Sekcji Odonatologicznej PTE.

Odbyliśmy ciekawe wycieczki na terenie Obwodów Ochronnych Żarnowska i Rowy. Chcielibyśmy serdecznie podziękować Dyrekcji Parku Narodowego za wyrażenie zgody na organizację Sympozjum na terenie Parku. W terenie byliśmy oprowadzani przez Małgorzatę Goc, Magdalenę Hadwiczak i Grzegorza Jędro — Koleżanki i Kolegę pracujących w Parku, którzy razem z Grzegorzem Tończykiem wspaniale zorganizowali całe nasze spotkanie.


   
 
Zakwaterowani byliśmy w gospodarstwie agroturystycznym „Sejsza” pod adresem Poligon 3 u przesympatycznych państwa Beaty i Andrzeja Wróblów.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Nasza kwatera — „Sejsza” — frekwencja tym razem dopisała, więc kilka osób mieszkało w centrum Smołdzina. Doskonałe obiady jedliśmy w lokalu „Po Drodze” w Smołdzinie.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Gmach Muzeum Przyrodniczego Słowińskiego Parku Narodowego przy ulicy Mostnika 1 w Smołdzinie to miejsce naszych posiedzeń.
(foto Ewa Miłaczewska)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Przed Muzeum na sztalugach ustawiono informację o naszych spotkaniach.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Czwartek 23 sierpnia 2018 r.


 
Rano spotkaliśmy się w Muzeum Słowińskiego Parku Narodowego. Posiedzenie otworzył Grzegorz Jędro będący pracownikiem Parku i jednocześnie członkiem Sekcji Odonatologicznej PTE. Zgromadzeni mogli zapoznać się z licznymi bogato ilustrowanymi książkami o ważkach europejskich.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Następnie Grzegorz Tończyk opowiedział o ważkach, ich życiu, zachowaniach i historii na tle okresów geologicznych, a także o ochronie tych owadów. Wykład ilustrowany był zdjęciami, wśród których duże zainteresowanie budziła diaporama przedstawiająca proces przeobrażenia pałątki pospolitej, przygotowana przez Bogusławę Jankowską i składająca się z kilkudziesięciu fotografii robionych w ciągu ponad 2 godzinnej obserwacji.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Mapa Słowińskiego Parku Narodowego z zaznaczonymi punktami odwiedzanymi przez nas w terenie. Żółty domek stoi w miejscu zakwaterowania.
(Ewa Miłaczewska)

 
Po części teoretycznej wybraliśmy się nad pobliską rzekę Łupawę (punkt 1 na mapie powyżej) celem zobaczenia ważek w ich środowisku naturalnym.
(foto Grzegorz Tończyk)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Tu przy trzcinach udało się zaobserwować świtezianki błyszczące Calopteryx splendens i świtezianki dziewice C. virgo, szablaki zwyczajne Sympetrum vulgatum oraz przede wszystkim chronione trzeple zielone Ophiogomphus cecilia.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Grupa wędrująca wałem nadrzecznym.
(foto Olga Antczak-Orlewska)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Grzegorz Tończyk opowiada o larwach ważek i innych owadów siedząc na ziemi przy kuwecie z wyłowionymi okazami.
(foto Olga Antczak-Orlewska)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Peter Senn i Adam Tarkowski obserwują latającą nad wodą trzeplę zieloną.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Paweł Buczyński, Peter Senn i Adam Tarkowski fotografują siedzącą na trzcinach samicę trzepli zielonej.
(foto Grzegorz Tończyk)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

W południe wracamy znad rzeki i rozpoczynamy drugą turę zajęć teoretycznych z kolejnym zespołem osób zainteresowanych ważkami i entomologią. Przybyli słuchają takiego samego wykładu Grzegorza Tończyka, co poranni goście.

 
Ponownie ruszamy nad Łupawę.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Schwytane ważki nasi goście mogą oznaczyć porównując je z przedstawionymi na ilustracjach w książkach.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Po obiedzie wyruszamy na relaksującą wycieczkę nad morze, na plażę w Czołpinie (punkt 2 na mapie — Kliknij tu). Od lewej: Olga Antczak-Orlewska, Grzegorz Tończyk i Paweł Buczyński.
(foto Ewa Miłaczewska)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Panowie moczą zmęczone stopy, panie poszły popływać. Z morza wychodzi Adam Tarkowski.
(foto Ewa Miłaczewska)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Wieczór spędzamy na grilowaniu kiełbasek...
Na zdjęciu Jakub Szymański, Dorota Gusta, Grzegorz Tończyk i Sylwia Woźniak. (foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
... i rozmowach przy piwie — tu Grzegorz Tończyk i Bogusław Daraż.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Piątek 24 sierpnia 2018 r.


 
Rano spotykamy się znowu w sali obrad w Muzeum Przyrodniczym SPN. Obrady otwiera Anna Rychła pełniąca obowiązki przewodniczącej Sekcji. Chwilą ciszy czcimy pamięć zmarłego w lutym naszego Kolegi i Przyjaciela Jakuba Liberskiego.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Pierwszy referat wygłosił Grzegorz Tończyk wspominając wszystkie nasze spotkania począwszy od założenia Sekcji Odonatologicznej w Bromierzyku wiosną 1998 r.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Kolejny referat „Słowiński Park Narodowy” przedstawił Grzegorz Jędro zaznajamiając nas z historią Parku i jego najciekawszymi obiektami oraz badaniami w nim prowadzonymi.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Następnie Alicja Miszta zreferowała „Stan siedlisk Nehalennia speciosa w województwie śląskim” opracowany na podstawie badań które prowadzili: Renata Buła, i referentka na stanowiskach historycznych i nowoodkrytych przez autorów prelekcji.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Komunikat o załamaniu pogody po południu skłania nas do zmiany programu. Postanawiamy od razu ruszyć w teren przekładając dalszy ciąg sesji referatowej na po powrocie.


Grupa prowadzona przez pracowników Słowińskiego Parku Narodowego w Obwodzie Ochronnym Rowy (punkt 3 na mapie — Kliknij tu).
Od lewej stoją: Alicja Miszta, Paweł Czechowski, Alicja Dubicka, Bogusław Daraż, Anna Daraż, Piotr Mikołajczuk, Paweł Buczyński, Grzegorz Tończyk, Dorota Gusta, Magdalena Hadwiczak, Rafał Bernard, Jakub Szymański, Adam Tarkowski, Małgorzata Goc, Sylwia Woźniak i Juliusz Samoląg; siedzą: Grzegorz Jędro, Olga Antczak-Orlewska i Anna Rychła.
(foto Paweł Buczyński)

 
Nagle widzimy ...
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
... spomiędzy drzew, za wydmą błyska woda.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Po paru chwilach widzimy zbiornik w całości.
(foto Juliusz Samoląg)

 
Z bliska to zagłębienie deflacyjne wygląda niezwykle.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
To chyba ulubiony rodzaj zbiorników Piotra Mikołajczuka.
(foto Juliusz Samoląg)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Adam Tarkowski brodzi w wodzie fotografując ważki.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Grzegorz Jędro i Magdalena Hadwiczak opowiadają o zbiorniku dystroficznym, a Rafał Bernard i Piotr Mikołajczuk słuchają.
(foto Juliusz Samoląg)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.


 
Juliusz Samoląg i Rafał Bernard patrzą w niemym zachwycie.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
W i e d z i a ł e m, że będzie się wam podobało!!! Na zdjęciu Grzegorz Jędro z Magdaleną Hadwiczak.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.


Prognoza pogody sprawdza się — wracamy w deszczu.


 
Po obiedzie wracamy do muzeum. Referat „Różnorodność i ochrona ważek Europy” przedstawia Rafał Bernard.
(foto Juliusz Samoląg)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Następnie Paweł Buczyński wygłasza referat pt. „Pantala flavescens (nomadka żółtawa) nowy gatunek ważki w faunie Polski” przygotowany wspólnie z Wiaczesławem Michalczukiem.
(foto Juliusz Samoląg)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Sprawdzamy na mapie dzisiejszą trasę wycieczkową.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Poznajemy też najmłodszego członka naszej sekcji — Julka, synka Marysi Gołąb i Szymona Śnieguli, na którego rychłe narodziny czekaliśmy po ubiegłorocznym sympozjum, gdzie pojawił się jeszcze w łonie mamy.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Wieczór spędzamy na tarasie, deszcz już nie pada, ale wszystko jest mokre. Na zdjęciu od lewej: Grzegorz Tończyk, Ewa Miłaczewska, Olga Antczak-Orlewska, Tomasz Karasek, Anna Rychła i Adam Tarkowski.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Bogusław Daraż w otoczeniu pań: Anny Rychłej, Doroty Gusty, Sylwii Woźniak i Olgi Antczak-Orlewskiej.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Sobota 26 sierpnia 2018 r.


 
Wyruszamy wcześniej niż zwykle. Pierwszym odwiedzanym miejscem są Bagna Izbickie (punkt 4 na mapie — Kliknij tu).
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Jest to rezerwat położony nieco na południe od jeziora Łebsko.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Charakteryzuje się ciekawym zespołem roślin chronionych.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Grupa na kładce.
(foto Juliusz Samoląg)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Następny punkt,którym jest śródleśne jeziorko dystroficzne koło miejscowości Gać (punkt 5 na mapie — Kliknij tu).
(foto Bogusław Daraż)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Widok na przepiękny zbiornik dystroficzny.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Odpoczywająca nad nim Ania Rychła...
(foto Juliusz Samoląg)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Paweł Buczyński i Agnieszka Tańczuk zawzięcie fotografują.
(foto Adam Tarkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Po przebyciu około dwóch kilometrów na wschód Południowym Szlakiem Słowińców docieramy na Wielkie Bagno. Znajdują się tu malownicze potorfia. Na wysunięte najbardziej na północ docieramy po drewnianej kładce.
(foto Juliusz Samoląg)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
To właśnie to niewielkie potorfie, położone na północnym skraju obszaru (punkt 6 na mapie — Kliknij tu).
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Południowa część potorfia tego, do którego dotarliśmy kładką.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Duży płat porośnięty czermienią błotną Calla palustris.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Idziemy na południe groblą i znajdujemy się nad dużym potorfiem (w punkcie 7 na naszej mapie — Kliknij tu). Malowniczo wyglądają tu duże kępy situ.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
W końcu po przekroczeniu torów kolejki wąskotorowej znajdujemy się poza Parkiem nad czynną kopalnią torfu Krakulice (w ostatnim 8 punkcie na mapie — Kliknij tu).
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Utrudzeni wracamy po torach kolejki do leśnej drogi, przy której zostawiliśmy samochody.
(foto Juliusz Samoląg)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Rafał Bernard idzie po torach jak Bohdan Łazuka w filmie „Nie lubię poniedziałku”.
(foto Juliusz Samoląg)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Wracamy z naszej ostatniej sympozjalnej wycieczki do samochodów. Przeszliśmy dziś pieszo około 12 kilometrów. Spędziliśmy w terenie blisko 7 godzin.
(foto Juliusz Samoląg)

 
Agnieszka Tańczuk wygłasza relację „Odonatofauna okolic Opola, czyli moja przygoda z ważkami”.
(foto Juliusz Samoląg)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
„Po co to komu potrzebne?” czyli „Zachowania ważek i ich znaczenie dla nauki i człowieka” Temat omawia Maria Gołąb.
(foto Juliusz Samoląg)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Takie samo pytanie zadaje Szymon Śniegula — „Po co to komu potrzebne?” czyli „Ekologia ewolucyjna ważek” opowiadając o hodowli pałątek pospolitych ze Szwecji, Polski i Węgier od jaja do dojrzałego imago.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Rafał Bernard pokazuje na mapie trasę dzisiejszej wycieczki.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

   

Kolejnym punktem sobotniego programu są sprawy Sekcji Odonatologicznej. Najpierw Ewa Miłaczewska, która podjęła się prowadzenia strony odonata.pl opowiedziała, jak przebiegają prace nad jej powstawaniem. Strona ta będzie ściśle powiązana ze stroną wazki.pl i czasopismem Odonatrix i niezależnie, czy ktoś wpisze w przeglądarkę www.wazki.pl czy www.odonata.pl trafi na wspólną dla nich obu stronę główną, z której wybierze dalszą drogę. Można mieć nadzieję, że najdalej w październiku pierwsze odsłony tej strony będą udostępnione w internecie.

Ostatnim punktem programu były wybory zarządu Sekcji Odonatologicznej. Podczas głosowania obecnych było 20 członków Sekcji. Jako kandydata na przewodniczącego sekcji Anna Rychła zaproponowała Pawła Buczyńskiego, a na jej sekretarza Adama Tarkowskiego. Kandydaci wyrazili na to zgodę. Innych osób spełniających warunki regulaminu (aktualna przynależność do PTE) nie zgłoszono. Obu kandydatów wybrano 19 głosami za przy jednym wstrzymującym się.

W niedzielę 26 sierpnia 2018 r. po śniadaniu przyszła pora rozstania. Uznaliśmy nasze spotkanie za najbardziej, jak dotąd udane. Organizacja była doskonała, a atmosfera prawdziwie rodzinna. Niestety zamieszkali najdalej, w Rzeszowie, Lublinie, Katowicach i Opolu, mający przed sobą wielogodzinną podróż samochodem musieli już wyruszyć do domu. Postanowiliśmy, że następne spotkanie zorganizujemy w okolicach Bornego Sulinowa albo w Puszczy Niepołomickiej. Mamy nadzieję, że będzie równie udane.

 
Ważki zarejestrowane w Słowińskim Parku Narodowym podczas XV Sympozjum Sekcji Odonatologicznej PTE

 
Zygoptera

Świtezianka błyszcząca Calopteryx splendens
Świtezianka dziewica Calopteryx virgo
Pałątka pospolita Lestes sponsa
Pałątka niebieskooka Lestes dryas
Pałątka południowa Lestes barbarus
Pałątka mała Lestes virens
Pałątka zielona Chalcolestes viridis
Tężnica wytworna Ischnura elegans
Tężnica mała Ischnura pumilio
Nimfa stawowa Enallagma cyathigerum
Łątka dzieweczka Coenagrion puella
Oczobarwnica większa Erythromma najas
Łunica czerwona Pyrrhosoma nymphula
 
Anisoptera

Żagnica jesienna Aeshna mixta
Żagnica wielka Aeshna grandis
Żagnica sina Aeshna cyanea
Żagnica torfowa Aeshna juncea
Żagnica torfowcowa Aeshna subarcticagatunek chroniony
Husarz władca Anax imperator
Trzepla zielona Ophiogomphus ceciliagatunek chroniony
Ważka czteroplama Libellula quadrimaculata
Lecicha pospolita Orthetrum cancellatum
Lecicha białoznaczna Orthetrum albistylumważka południowa
Szablak czarny Sympetrum danae
Szablak krwisty Sympetrum sanguineum
Szablak żółty Sympetrum flaveolum
Szablak późny Sympetrum striolatum
Szablak zwyczajny Sympetrum vulgatum
Szafranka czerwona Crocothemis erythraeaważka południowa
 
 
 
Napotkane ważki na zdjęciach uczestników Sympozjum

 
Samiec Calopteryx virgo znad rzeki Łupawy w Smołdzinie.
(foto Olga Antczak-Orlewska)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Samiec Lestes barbarus napotkany nad zbiornikiem międzywydmowym na Mierzei Gardnieńskej.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Para Lestes sponsa przygotowująca się do kopulacji sfotografowana na zbiorniku międzywydmowym na Mierzei Gardnieńskej..
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Samiec Lestes virens napotkany nad zbiornikiem międzywydmowym na Mierzei Gardnieńskej.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Samiec Enallagma cyathigerum na tym samym zbiorniku między wydmami.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Kopulująca para Ischnura elegans nad tym samym zbiornikiem.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Samica Aeshna mixta składająca jaja na Mierzei Gardnieńskiej.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Samiec Aeshna subarctica na Wielkich Bagnach koło potorfii, który niespodziewanie przysiadł na bluzie Adama Tarkowskiego.
(foto Juliusz Samoląg)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Samica Aeshna cyanea na Wielkich Bagnach.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Samica Ophiogomphus cecilia sfotografowana nad rzeką Łupawą.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Samiec Libellula quadrimaculata napotkany nad kopalnią torfu Krakulice (25 sierpnia 2018 r. — jest to późna data).
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Samiec Orthetrum albistylum sfotografowany nad potorfiem w punkcie 7
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Kopulująca para Sympetrum danae zarejestrowana nad potorfiem na Wielkich Bagnach w punkcie 7.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Samica Sympetrum danae napotkana nad zbiornikiem dystroficznym koło wsi Gać.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Samiec Sympetrum flaveolum na Wielkich Bagnach koło punktu 7.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Samiec Crocothemis erythraea zarejestrowany koło potorfia z kładką w pobliżu punktu 6.
(foto Olga Antczak-Orlewska)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.