XXI Sympozjum Odonatologiczne
w Pszczewie

Pszczewski Park Krajobrazowy
14–17 sierpnia 2025 r.



Sprawozdanie sporządziła Anna Rychła, a opatrzone zostało zdjęciami: Pawła Buczyńskiego, Bogusława Daraża i Roberta Łuczaka. Mapka wykonana na podkładzie pochodzącym ze strony https://lepidoptera.eu/utm uzupełniona lokalizacją odwiedzanych stanowisk przez Ewę Miłaczewską.



Czwartek 14 sierpnia 2025 r.

Organizatorami Sympozjum z ramienia Sekcji Odonatologicznej byli: Anna Rychła, Paweł Czechowski, Alicja Dubicka-Czechowska i Ryszard Orzechowski przy współpracy z pracownikami Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego. Miejscem obrad i zarazem naszą bazą noclegową został Ośrodek Edukacji Przyrodniczej w Pszczewie — obiekt doskonale wyposażony w infrastrukturę konferencyjną, edukacyjną i noclegową.

W czwartek 14 sierpnia uczestnicy Sympozjum zaczynają się meldować na miejscu, ale dopiero po obiadokolacji rozpoczyna się sesja referatowa. Pierwsi uczestnicy docierają wczesnym popołudniem do siedziby Pszczewskiego Parku Krajobrazowego, będącego jednocześnie Ośrodkiem Edukacji Przyrodniczej w Pszczewie. Mamy czas wolny do obiadokolacji, więc niektórzy wykorzystują go na poznanie miejscowości Pszczew oraz jeziora Szarcz, w pobliżu którego leży ośrodek.


 
Ośrodek Edukacji Przyrodniczej w Pszczewie — znakomite miejsce dla naszego Sympozjum.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Zaczynamy się zjeżdżać, jedni dopiero wchodzą do budynku, inni już się zakwaterowali i rozmawiają.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

W porze obiadokolacji wszyscy jesteśmy w komplecie i po obfitym posiłku udajemy się na pierwszą sesję referatową.

 
Wieczorną sesję referatową otworzyła w imieniu organizatorów Sympozjum Anna Rychła.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
W wystąpeniu Błoto i żelazo — Tomasz Szubert zastępca dyrektora Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego opowiedział nam o historii wydobycia rudy żelaza i jakie przełożenie ma to na kształtowanie się aktualnych siedlisk.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Następnie Alicja Dubicka-Czechowska opowiedziała o trzmielowatych Polski i ich aktualnej sytuacji na tle zanikania owadów zapylających w Europie.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Grzegorz Jędro, Mirosław Maciąg — Wykorzystanie światła UV do poznania owadów na obszarze Słowińskiego Parku Narodowego — referat wygłosił Grzegorz Jędro, a jego współautor widoczny jest na kolejnym zdjęciu w czarnej koszuli.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Adam Tarkowski zaznajamia nas ze stanem przygotowań do Europejskiego Kongresu Odonatologicznego — ECOO 2026, który organizowany jest przez naszą Sekcję Odonatologiczną PTEnt w Polsce.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Na tle plakatu kongresowego ECCO 2026 Anna Rychła zamyka dzisiejszą sesję. Referaty były bardzo interesujące i poszerzające naszą wiedzę nie tylko o ważkach. Pomimo późnej pory spotykamy się jeszcze w kuluarach, aby wymieniać swoje uwagi i wrażenia po pierwszej sesji.
(foto Bogusław Daraż)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.


Piątek 15 sierpnia 2025 r.

Drugi dzień wita nas piękną i słoneczną pogodą — prognoza jest jednak bezlitosna, temperatura sięgnie 33°C. Oznacza to, że jeśli chcemy efektywnie spędzić dzień w terenie, powinniśmy wyjechać wcześniej, potem będzie zbyt gorąco. Jednak starcza nam czasu na jeden referat. To Katarzyna Szczepaniak przedstawia nam walory Pszczewskiego Parku Krajobrazowego — terenu, po którym właśnie będziemy się poruszać.


 
Śniadanie wygląda smakowicie, jest bardzo różnorodne i kolorowe.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Przyjemnie je zjeść na świeżym powietrzu.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Katarzyna Szczepaniak opisuje walory Pszczewskiego Parku Krajobrazowego i działania na rzecz ochrony przyrody w parkach krajobrazowych województwa lubuskiego.
(foto Bogusław Daraż)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Tu widzimy oś czasu, a na niej daty powstania kolejnych parków należących do Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego. Poznaliśmy wcześniej młodszy o 10 lat Gryżyński Park Krajobrazowy, w którym byliśmy w 2015 r.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Mapa Pszczewskiego Parku Krajobrazowego na podkładzie pochodzącym ze strony https://lepidoptera.eu/utm — odwiedzane stanowiska na tle siatki kwadratów UTM. Biało-czerwoną linią zaznaczono granice PPK, żółty domek to Ośrodek Edukacji Przyrodniczej w Pszczewie — miejsce naszej kwatery. (Ewa Miłaczewska)

Stanowisko nr 1Jezioro Przydrożne.

 
Droga przez las nad Jezioro Przydrożne.
(foto Bogusław Daraż)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Jest to niewielkie, śródleśne jezioro.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Płytka, przybrzeżna część zbiornika porośnięta szuwarem głównie trzciny Phragmites australis i pałki waskolistnej Typha angustifolia.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Przegląd zebranych w szuwarach wylinek.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Stanowisko nr 2Jezioro Gołyń Duży

 
Podjeżdżamy pod rezerwat Jeziora Gołyńskie.
(foto Bogusław Daraż)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Wyruszamy nad Jezioro Gołyń Duży.
(foto. Robert Łuczak)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
W lesie na brzegu jeziora.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Jezioro Gołyń Duży wyróżnia się szuwarem kłoci wiechowatej Cladium mariscus.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Stanowisko nr 3użytek ekologiczny „Oczko”

 
Użytek ekologiczny „Oczko” jest to niewielkie zagłębienie w kształcie owalnym, z dobrze rozwiniętą roślinnością torfowiskową.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
To bardzo malowniczy zakątek.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
W wodzie leży wiele suchych drzew, na których chętnie siadają ważki.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Piękne kępy turzyc.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Stanowisko nr 4Jezioro Stobno

 
Dziś od rana podróżowaliśmy głównie samochodami o wyższym zawieszeniu. Byliśmy uprzedzeni, że tak należy zrobić i to się potwierdziło... troszeczkę trzęsło!
(foto Robert Łuczak)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Droga trudna, ale — Wodzu, prowadź na Stobno!
(foto Robert Łuczak)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Na wyrębie koło Jeziora Stobno, spotkały się auta wszystkich generacji Dacii Duster. Jedyny model innej marki w tym towarzystwie, wstydliwie kryje się z tyłu.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Duże jezioro, a nad nim spotkaliśmy oczobarwnice jeziorne Erythromma lindenii, rzadkie i spotykane tylko w części województw lubuskiego i wielkopolskiego, dla niektórych z nas widziane po raz pierwszy w życiu.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

W końcu czas wracać — przed obiadokolacją robimy jeszcze sesję referatową.

 
Anna Rychła podsumowuje dotychczasowy stan wiedzy na temat ważek Pszczewskiego Parku Krajobrazowego w referacie opracowanym przez zespół: Anna Rychła, Krzysztof Gajda, Anna Krajewska, Barbara Semkło, Katarzyna Szczepaniak.
(foto Bogusław Daraż)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Piotr Mikołajczuk ma dla nas krótki, lecz niezwykle interesujący komunikat o aktualnym rozmieszczeniu oczobarwnicy jeziornej w Polsce.
(foto Bogusław Daraż)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Natępnie Nikola Góral opowiada o potencjalnych przyczynach ekspansji bądź regresu gatunków ważek o podobnej biologii.
(foto Bogusław Daraż)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Udajemy się na obiadokolację — musimy coś zjeść, a potem czeka na nas kolejna dawka informacji. Ale nawet tu w restauracji Nenufar trwa dyskusja z prelegentami.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.


 
Sesję wieczorną rozpoczynamy od referatu Joanny Roczyńskiej, która wprowadza nas w świat interakcji pomiędzy zapylaczami a roślinami.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Następnie wystąpił Rafał Bernard i przedstawił opracowany wraz z Bogusławem Darażem raport ze wspólnego wyjazdu — Odkrywanie ważek Madagaskaru.
(foto Bogusław Daraż)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.


 
Na końcu Ryszard Orzechowski opowiada o projekcie „Prostoskrzydłe (Orthoptera) Polski” prowadzonym w latach 2018–2025 przez zespół: Żurawlew P., Orzechowski R., Grobelny S., Brodacki M., Kutera M., Radzikowski P. i Czyżewski S.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Do późnego wieczora trwają rozmowy w kuluarach. Tu na zdjęciu Krzysztof Gajda (w środku) w rozmowie z Alicją Dubicką-Czechowską i Grzegorzem Tończykiem. Krzysztof nie został sfotografowany w sobotę na zdjęciu zbiorowym, gdyż wcześniej wyjechał.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.


Sobota 16 sierpnia 2025 r.

W sobotę pogoda daje nam trochę odpocząć od upałów. Sesję poranną rozpoczynamy od referatu Pawła Buczyńskiego i jego wrażeniach z kilkuletnich wypraw do Finlandii.

 
Sesję poranną rozpoczynamy od referatu Pawła Buczyńskiego i jego wrażeń z kilkuletnich wypraw do Finlandii.
(foto Bogusław Daraż)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Następnie Piotr Mikołajczuk mówi nam o odkryciach nowych stanowisk rzadkiej w Polsce łątki ozdobnej.
(foto Bogusław Daraż)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Na końcu Paweł Czechowski opowiada o wynikach badań nad rozmieszczeniem motyli w granicach miasta Zielona Góra.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Audytorium.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Przed wyruszeniem w teren zbieramy się przed budynkiem Ośrodka Edukacji Przyrodniczej aby, jak co roku, zrobić grupowe zdjęcie wszystkich uczestników Sympozjum.


Od lewej — STOJĄ: Paweł Czechowski, Bogusław Daraż, Andrzej Cieśla, Anna Rychła, Adam Tarkowski, Ryszard Orzechowski, Piotr Mikołajczuk, Adam Juraszczyk, Franciszek Zając, Grzegorz Tończyk, Paweł Buczyński, Alicja Miszta, Katarzyna Rosiak-Stepa, Joanna Roczyńska, Alicja Dubicka-Czechowska, Krystian Ołdak, Milena Stefaniak, Zofia Kruk, Rafał Bernard i Katarzyna Kozłowska.
SIEDZĄ: Nikola Góral, Grzegorz Jędro, Robert Łuczak i Marcin Kutera.
(foto Bogusław Daraż)

Dziś wybieramy się w teren w kierunku północnym na Stanowisko nr 5Jezioro Stołuń.

 
Obserwujemy ważki na nieużytkach nad Jeziorem Stołuń.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Jezioro Stołuń.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Stanowisko nr 6Torfowisko przejściowe.

 
Ten niewielki biotop o charakterze torfowiska przejściowego zaczyna porastać sosnami i brzozami.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Torfowisko.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
W części centralnej torfowisko porośnięte jes trzciną, pałką i nalotami brzozy.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Miejscami widoczne są niewielkie oczka wody.
(foto Bogusław Daraż)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Stanowisko nr 7Stawy, Folwark Helena koło wsi Dziubielewo.

 
Ostatnim punktem są stawy, które znajdują się na terenie Folwarku Helena https://folwarkhelena.pl/folwark.html.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Kolejny staw.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Towarzyszy nam właścicielka — Pani Maja, która chętnie opowiada nam o tej okolicy i z zainteresowaniem słucha o ważkach fruwających w pobliżu.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
To nasze ostatnie stanowisko przed ostatnią sesją.
(foto Bogusław Daraż)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Wracamy do Ośrodka Edukacji Przyrodniczej w Pszczewie — po obiadokolacji przystępujemy do ostatniej sesji referatowej.

 
Po posiłku, rozpoczynamy sesję od wystąpienia Grzegorza Tończyka, który przedstawia analizę dotyczącą trendów w ochronie ważek i stawia ważne pytania na temat ochrony ważek w Polsce.
(foto Bogusław Daraż)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Ostatni referat — Krystian Ołdak opowiada o szukaniu związków pomiędzy ważkami a pająkami.
(foto Bogusław Daraż)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

Ostatnią noc spędzamy na spotkaniu towarzyskim, do bardzo późnych godzin nocnych. Rano w niedzielę, po wspaniałym, jak zwykle, śniadaniu zaczynamy pakowanie i powroty do swoich domów. Obiecujemy spotkać się w przyszłym roku: może tym razem w górach lub na ECOO 2026?

   

Ważki w obiektywach uczestników Sympozjum w Pszczewskim Parku Krajobrazowym
stwierdzono 32 gatunki — tu zdjęcia niektórych z nich
 
 
 
Samiec nimfy stawowej Enallagma cyathigerum nad Jeziorem Przydrożnym — stanowisko 1.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Młody samiec szablaka późnego Sympetrum striolatum — Jezioro Przydrożne, stanowisko 1.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
 
 
Samiec lecichy pospolitej Orthetrum cancellatum — Jezioro Gołyń Duży, stanowisko 2.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Kopulująca na wyłożonym, zeszłorocznym szuwarze para lecich pospolitych Orthetrum cancellatum — Jezioro Gołyń Duży, stanowisko 2.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
 
 
Samiec ważki czteroplamej Libellula quadrimaculata na użytku ekologicznym „Oczko” — stanowisko 3.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Samiec pałątki małej Lestes virens na użytku ekologicznym „Oczko” — stanowisko 3.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
 
 
Samiec oczobarwnicy jeziornej Erythromma lindenii — Jezioro Stobno, stanowisko 4.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Samiec oczobarwnicy większej Erythromma najas — Jezioro Stobno, stanowisko 4.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
 
 
Samiec pióronoga zwykłego Platycnemis pennipes — Jezioro Stołuń, stanowisko 5.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Samica tężnicy wytwornej Ischnura elegans (f. infuscans-obsoleta) — Jezioro Stołuń, stanowisko 5.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
 
 
Samica szablaka późnego Sympetrum striolatum — torfowisko przejściowe, stanowisko 6.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Kopulująca para szablaków krwistych Sympetrum sanguineum — torfowisko przejściowe, stanowisko 6.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
 
 
Samiec szafranki czerwonej Crocothemis erythraea — stawy w Folwarku Helena koło Dziubielewa, stanowisko 7.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Para tężnic wytwornych Ischnura elegans — stawy w Folwarku Helena koło Dziubielewa, stanowisko 7.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.